หน้าที่หลักของประกาศรับสมัครงานคือประกาศรับสมัครงานในตำแหน่งที่ว่างอยู่และต้องดึงความสนใจของผู้สมัครมาให้ได้ ดังนั้น การเขียนประกาศรับสมัครงานให้เหมาะสมจึงเป็นเรื่องที่สำคัญ

ประกาศรับสมัครงานที่มีประสิทธิภาพสามารถช่วยบริษัทประหยัดได้ทั้งเงินและเวลาเพราะมีการระบุสิ่งที่บริษัทต้องการอย่างชัดเจน ประกาศรับสมัครงานที่ดียังช่วยให้บริษัทโดดเด่นท่ามกลางตลาดงานที่มีการแข่งขันสูงอีกด้วย ผู้สมัครที่มีความสามารถมีตัวเลือกมากมาย และส่วนใหญ่มักเลือกทำงานในบริษัทที่ส่งเสริมคุณค่าของพวกเขา ประกาศรับสมัครงานจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกเพื่อให้บริษัทได้แสดงถึงคุณค่าและวัฒนธรรมในองค์กร

บริษัทหลายแห่งเริ่มให้ความสำคัญกับเรื่องความรับผิดชอบต่อสังคมและนโยบายต่อต้านการแบ่งแยกมากขึ้น แต่เมื่ออ่านประกาศรับสมัครงานของบริษัทเหล่านั้นแล้วกลับไม่เป็นไปตามสิ่งที่พวกเขาตระหนักเสียอย่างนั้น

ในบทความนี้จะอธิบายถึงลักษณะของประกาศรับสมัครงานที่ทำให้เกิดการแบ่งแยกและวิธีการเขียนประกาศรับสมัครงานที่เหมาะสมเพื่อไม่ให้เกิดการแบ่งแยก

ประกาศรับสมัครงานที่มีการเลือกปฏิบัติคืออะไร

ประกาศรับสมัครงานที่มีการเลือกปฏิบัติคือประกาศรับสมัครงานที่ระบุโดยตรงหรือโดนนัยเกี่ยวกับอายุ เพศ เชื้อชาติ ภาษา ความพิการ หรือศาสนา และใช้สิ่งเหล่านี้เป็นเกณฑ์ในการคัดผู้สมัครออก

ตัวอย่างประกาศรับสมัครงานที่มีการเลือกปฏิบัติ

อคติโดยไม่รู้ตัว

ในบางครั้งผู้เขียนประกาศรับสมัครงานอาจไม่ได้ตั้งใจให้เกิดการเลือกปฏิบัติกับผู้สมัคร แต่เป็นเพราะสิ่งที่เรียกว่า ‘อคติโดยไม่รู้ตัว’ ภายในจิตใจของผู้เขียน

อคติโดยไม่รู้ตัวคือทัศนคติภายใต้จิตใจที่ทำให้รู้สึกชอบหรือเกลียดคนบางคนหรือกลุ่มคนบางกลุ่มได้ ตัวอย่างของอคติโดยไม่รู้ตัว เช่น อคติทางเพศ วยาคติ (การเหยียดอายุ) อคติจากรูปลักษณ์ เป็นต้น

ตัวอย่างการมีอคติโดยไม่รู้ตัวในการรับสมัครงาน เช่น ผู้จัดการเลือกรับเฉพาะผู้สมัครที่มาจากโรงเรียนเดียวกับตนเอง ซึ่งเป็นการกีดกันผู้สมัครคนอื่นๆ ที่มาจากโรงเรียนต่างแห่งแต่มาตรฐานโรงเรียนอาจดีเท่าหรือดีกว่าโรงเรียนของผู้จัดการก็ได้

บางคนอาจเลือกปฏิบัติกับคนอื่นเพราะไม่รู้ว่าตนเองมีอคติโดยไม่รู้ตัวซ่อนอยู่ ดังนั้น การเข้าใจอคติโดยไม่รู้ตัวของตนเองจึงเป็นอีกวิธีที่จะช่วยลดการเลือกปฏิบัติลงได้

เคล็ดลับช่วยลดอคติโดยไม่รู้ตัวในการรับสมัครงาน

• สัมภาษณ์ผู้สมัครโดยถามคำถามเกี่ยวกับมาตรฐานและทักษะเป็นหลัก
• ให้เวลาผู้สมัครได้เล่าเรื่องของตนเองได้อย่างเต็มที่และอย่ารีบตัดสินผู้สมัครก่อนที่จะเล่าจบ
• ไม่ควรยึดเอาความคิดของตนเพียงคนเดียวในการตัดสินผู้สมัคร ควรทำการตัดสินผู้สมัครร่วมกับทีมจัดจ้างหรือทีมสรรหาบุคลากร
• อ่านใบสมัครโดยไม่ต้องสนใจเรื่องเพศ ชื่อ หรือความสนใจของผู้สมัคร เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดอคติโดยไม่รู้ตัว

นอกจากเรื่องความชัดเจนของประกาศรับสมัครงานแล้ว บริษัทควรให้ความสำคัญกับการเลือกใช้คำที่ไม่ก่อให้เกิดการแบ่งแยกในการบอกความต้องการและรายละเอียดของงานอีกด้วย คำแนะนำและข้อควรระวังในการเลือกใช้คำในประกาศรับสมัครงานมีดังนี้

วิธีการหลีกเลี่ยงการเลือกปฏิบัติในประกาศรับสมัครงาน

1. การแบ่งแยกอายุ

หลีกเลี่ยงการใช้อายุหรือคำที่แฝงนัยเรื่องอายุ เช่น หนุ่มสาว ผู้ใหญ่ เป็นเกณฑ์คัดเลือกผู้สมัคร ควรระบุจำนวนปีที่มีประสบการณ์มากกว่าระบุอายุโดยตรง

2. การแบ่งแยกเพศ

ไม่ควรใช้เพศเป็นเกณฑ์คัดเลือกผู้สมัคร ยกเว้นตำแหน่งนั้นมีเพียงเพศใดเพศหนึ่งที่ทำได้เท่านั้น เช่น ต้องการนักแสดงชายเพื่อเล่นบทคุณลุงในภาพยนตร์ และไม่ควรระบุเพศในตำแหน่งงาน เช่น พนักงานเสิร์ฟหญิง พนักงานขายชาย

3. การแบ่งแยกเชื้อชาติและภาษา

ไม่ควรใช้เชื้อชาติและภาษาเป็นเกณฑ์คัดเลือกผู้สมัคร ยกเว้นในกรณีที่จำเป็นพร้อมระบุเหตุผลให้ชัดเจน

4. การแบ่งแยกความพิการ

ไม่ควรระบุเรื่องความพิการในเกณฑ์คัดเลือกผู้สมัคร ยกเว้นตำแหน่งนั้นต้องใช้ร่างกายในการทำงาน แต่ต้องระบุเหตุผลให้ชัดเจน

5. การแบ่งแยกศาสนา

ศาสนาไม่ควรเป็นเกณฑ์ในการคัดเลือกผู้สมัคร ยกเว้นตำแหน่งนั้นต้องใช้ศาสนาในการทำงาน เช่น ต้องการบาทหลวงชาวคริสต์เพื่อทำพิธีศีลจุ่ม

แนวทางที่กล่าวไปข้างต้นสามารถช่วยลดการแบ่งแยกในการเขียนประกาศรับสมัครงานได้มากขึ้น ควรทำการตรวจสอบประกาศรับสมัครงานกับทีมจัดจ้างหรือทีมสรรหาบุคคลากรก่อนตีพิมพ์ทุกครั้งเพื่อลดการใช้คำที่ทำให้เกิดการแบ่งแยกในประกาศรับสมัครงาน

การเขียนประกาศรับสมัครงานที่ไม่มีการแบ่งแยกหรือการเลือกปฏิบัติสามารถช่วยดึงดูดผู้สมัครที่คาดหวังไว้ อีกทั้งยังเป็นวิธีที่บริษัทสามารถแสดงออกถึงความรับผิดชอบต่อสังคมและความเท่าเทียมกันของมนุษย์ทุกคนอีกด้วย